Test letersie me zgjidhje, 2012 shkolla artistike

Gjuhë shqipe dhe Letërsi

Shkollat e mesme artistike (kurrikula e re)                                                           Varianti  A

2 qershor 2012

PJESA I

Udhëtimet e Guliverit: Argëtim apo egërsi?

Që kur botuan, “Udhëtimet e Guliverit”, në vitin 1726, romani është lexuar në tri mënyra të ndryshme:

si një histori e vërtetë, si një tregim argëtues për fëmijë dhe si një satirë e ashpër, drejtuar shoqërisë njerëzore. Libri flet për një udhëtar i cili, teksa përballet me mbytjen e anijes dhe fatkeqësi të tjera, ndeshet me disa shoqëri të ndryshme njerëzore. Në pamje të parë duket si një histori aventurash. Megjithatë Xhonatan  Suift e shkroi librin duke pasur për qëllim që ta “zemëronte lexuesin dhe jo ta argëtonte” (Helmswood 32).

Një lexues i ditëve të sotme i “Udhëtimeve të Guliverit” mund të pyesë veten se si këto histori dhe

personazhe në ato kohë janë marrë si të vërteta. Megjithatë, kur libri u botua për herë të parë, emri i Suiftit nuk u vendos në kopertinë për shkak të përmbajtjes satirike të librit. Në origjinal shkruhej: “Udhëtime nëpër vende të largëta të botës, nga Lemuel Guliver” (Fairely 59). Ky shënim dhe rrëfimi në vetën e parë, bëri qëshumë lexues të besonin se historitë e udhëtimeve ishin ngjarje të vërteta.

Duke e parë nga ana historike, është krejt e pranueshme që njerëzit të besonin ngjarje të tilla. Libri u

botua në kohë eksplorimesh. Evropianët  po njiheshin me pjesën tjetër të botës nga historitë e eksploruesve, të cilët kishin udhëtuar në vende të largëta dhe të habitshme si, Afrika, Azia dhe Amerika. Edhe rrëfimet më të vërteta për këto vende mbeteshin fantastike për evropianët, të cilët ishin mësuar vetëm me mënyrën e tyre të jetesës. Për këtë arsye nuk është shumë e habitshme që shumë njerëz i morën udhëtimet e Guliverit si të vërteta.

“Kësaj ideje të gabuar iu shtua edhe dëshmia e një kapiteni, i cili deklaroi se e njihte personalisht Kapiten

Guliverin” (Rialto 44). Lexues të tjerë mendonin se autori thjesht po “i hiperbolizonte gjërat” (46). Ata nuk e pëlqenin librin, për shkak të prirjes që kishte autori për të stërholluar të vërtetën, por gjithsesi besonin se ngjarjet në thelb ishin reale.

Më vonë, romani “Udhëtimet e Guliverit” u shndërrua në një nga historitë më të njohura për fëmijë tëtë

gjitha kohërave. Gjatë shekujve, janë krijuar shumë versione të shkurtuara dhe të ilustruara të librit. Pjesë të historisë janë përshtatur edhe në filma. Përshtatja më e fundit ka qenë në një serial të shkurtër, ku Ted Denson luan rolin kryesor. Ngjarjet dhe shoqëritë e krijuara nga Suift në këtë përrallë me imagjinatë kaq krijuese, përshtaten lehtë në artin e kinemasë. Megjithatë mendohet se libri në origjinal, i pashkurtuar, nxjerr, përmes këtyre tregimeve magjepsëse, qëllimin satirik të autorit.

Shoqëria e parë që takon Lemuel Guliveri është ajo e Liliputëve, një racë njerëzish të vegjël.  Pasi gjejnë

anijen e tij të përplasur në brigjet e tyre, qenieve të vogla u duhet të bëjnë një rrugë të gjatë për të kapur rob “Njeriun Mal”. Me kalimin e kohës ai fiton besimin e tyre dhe lihet i lirë për aq kohë sa do t’u bindej të nëntë ligjeve, që kishin krijuar liliputët për sigurinë e tyre. Për shembull, në Ligjin e Katërt thuhej se ai “do të ketë kujdes maksimal për të mos shkelur trupat e qytetarëve tanë të dashur, kuajt e tyre ose karrocat dhe nuk do të marrë asnjë nga qytetarët tanë në duar, pa dëshirën  e tyre” (Suift 30). Qindra rrobaqepës, kuzhinierë dhe kamerierë u vunë në punë për t’i qepur rrobat, përgatitur e shërbyer ushqimin. Duket sikur liliputët janë të gjindshëm, zemërgjerë dhe të sjellshëm, heronj të përsosur për një histori fëmijësh.

Megjithatë, po ta shohësh më me kujdes historinë, sharmi i liliputëve fillon të zbehet.  Ndodhte që në

zbatimin e ligjeve ata të ishin aq të papërgjegjshëm, saqë, edhe për shkak të mosmirënjohjes, të të dënonin me vdekje. (48). Nuk ishin të dashur me fëmijët, pasi vetëm dy herë në vit i lejonin që të takoheshin me prindërit e tyre.  (50).

Suift, i cili kishte lindur në Irlandë (ishullin fqinjë të Anglisë), kur portretizonte liliputët, vinte në lojë

mbretin, gjykatat dhe shoqërinë angleze. Në “Udhëtimet e Guliverit” ai satirizon edhe aspekte të tjera të

shoqërisë njerëzore, si dhe dobësitë e saj. 

Duket qartë që mendimet e Suiftit për njerëzit ishin të hidhura dhe të pafavorshme. Megjithatë ai i

përshkroi marrëzitë dhe mizoritë tona në një mënyrë kaq krijuese, saqë “Udhëtimet e Guliverit” do të vazhdojë të magjepsë lexuesit e të gjitha moshave.

Veprat e cituara

Fairley, Matthew. Xhonatan Suift. New York: Gemstone, 1986.

Helmswood, Fern. “Veprat satirike të Xhonatan Suiftit”. “Të kuptojmë letërsinë”, 17 janar 1995: 31-34.

Rialto, Bettina. “Ata besuan te Guliveri”. “Fakte dhe trillime”, 6 korrik 1996: 43+.

Suift, Xhonatan. “Udhëtimet e Guliverit”. New York: Washington, 1969.

____________________________________________________________________________________

  Për pyetjet nga 1 deri në 8 rrethoni alternativën e saktë.

1. Në këtë raport, cilës pyetje tenton t’i përgjigjet autori? 1 pikë

A) A shpenzoi Xhonatan Suifti pjesën më të madhe të jetës së tij duke udhëtuar?

B) Cilat ishin qëllimet e Suiftit kur shkroi Udhëtimet e Guliverit?

C) Si mundet një autor t’i bëjë njerëzit të besojnë se trillimet letrare janë të vërteta?

D) A ishte Guliveri një udhëtar i vërtetë apo një personazh i trilluar artistik?

2. Në paragrafin e tretë fjala hiperbolë do të thotë: 1 pikë

A) kritikë;

B) ekzagjerim;

C) pavarësi;

D) përparim.

3. Cila nga alternativat e mëposhtme mund të përdoret si një titull për paragrafin e dytë dhe të tretë

të kësaj pjese? 1 pikë

A) Pranohen si ngjarje të vërteta “Udhëtimet e Guliverit”.

B) Si t’i lexojmë “Udhëtimet e Guliverit”.

C) “Udhëtimet e Guliverit”: një histori magjepse për fëmijë.

D) Autori i famshëm i Udhëtimeve të Guliverit.

4. Cili informacion nga kjo pjesë mbështet idenë se “Udhëtimet e Guliverit” është një histori zbavitëse

për fëmijë, pavarësisht qëllimit satirik të autorit të saj? 1 pikë

A) Shumë lexues e dënuan autorin për mosrespektim serioz të fakteve.

B) Kur u mor në konsideratë romani origjinal dhe i pashkurtuar, u pa qartë se vepra vinte në lojë

marrëzinë njerëzore.

C) Me një vëzhgim të kujdesshëm, joshja e personazheve zvogëlohet.

D) Ngjarjet dhe personazhet në libër krijojnë përrallën imagjinare, plot ngjyra të një aventure.

5. Autori përfshin një informacion të mjaftueshëm për të treguar se: 1 pikë

A) Xhonatan Suiftit i pëlqen të shkruajë sidomos për fëmijët.

B) lexuesit e dinë tashmë se “Udhëtimet e Guliverit” është një trillim i pastër artistik.

C) Xhonatan Suifti kaloi kohën më të madhe të jetës së tij në Irlandë.

D) pasi kanë lexuar “Udhëtimet e Guliverit” njerëzit janë nxitur të udhëtojnë më shumë.

6. Cila nga alternativat e mëposhtme e ndihmon më shumë lexuesin të vlerësojë saktësinë

e informacionit të dhënë në këtë pjesë? 1 pikë

A) Leximi i një biografie për Xhonatan Suiftin.

B) Shkrimi i një vepre satirike origjinale.

C) Rileximi i dokumenteve disa herë.

D) Kontrolli i burimit të faqeve të cituara. 

7. Artikujt e ngjashëm me ato të cituara në këtë studim ka shumë të ngjarë të gjenden në këto revista:

1 pikë

A) Letërsia dhe Historia;

B) Çështje politike aktuale;

C) Udhëtime ndërkombëtare;

D) Shkrime për fëmijë.

8. Nëse autori i këtij shkrimi do të dëshironte të mësonte rreth veprave të tjera satirike të Xhonatan Suiftit, ai duhet të lexonte burimin e cituar të shkruar nga: 1 pikë

A) Bettina Rialto;

B) Xhonatan Suift;

C) Fern Helmswood;

D) Ted Danson.

9.

a) Rendisni dy argumente të këtij teksti që kanë bindur një pjesë lexuesish se historitë e romanit

“Udhëtimet e Guliverit” ishin të vërteta. 2 pikë

Ishte kohë eksplorimesh. Shumë njerëz nuk e njihnin jetën në vende të tjera të botës, ndaj iu besonin

rrëfimeve të eksploruesve.

 Dëshmia e kapitenit, që pohonte se e njihte personalisht kapiten Guliverin.

 Rrëfimi në vetën e parë dhe shënimi në kopertinën e librit, si dhe mungesa e emrit të autorit.

b) Cili nga argumentet e përzgjedhura më sipër ju duket më bindës dhe pse? 1 pikë

11. Disa libra janë seriozë, krijuar për ta bërë audiencën të mendojë. Disa të tjerë janë krijuar kryesisht për të argëtuar dhe kënaqur njerëzit. Cilin tip libri preferoni? Argumentoni mendimin tuaj në formën e një eseje.

8 pikë

PJESA II

Migjeni --Nën flamujt e melankolisë

Në  vendin tonë                                          

kudo valojnë                                   

flamujt e një melankolie

të trishtueshme…

...dhe askush s’mund të thotë

se këtu rron

një popull që ndërton                 

diçka të re.

Aty këtu në hijet

e flamujve

mund të shifet

një mund, një përpjekje

e madhe përmbi vdekje,

për të pjellë diçka të madhe,

për të qitë në dritë një xhind!

Por, (o ironi)

nga ajo përpjekje lind

vetëm një mi.

Dhe kështu kjo komedi

na plas dellin e gazit,

nsa prej marazit

pëlcasim.

Në prakun e çdo banese

ku ka ndoj shenj jetese

valon nga një flamur

melankolie të trishtueshme.

Për pyetjet nga 12 deri në 15 rrethoni alternativën e saktë.

12. Poezia i takon llojit të lirikës: 1 pikë

A) intime;

B) filozofike;

C) shoqërore;

D) patriotike.

13. Kjo poezi mbizotërohet nga nota: 1 pikë

A) dhimbjeje;

B) tragjike;

C) satirike;

D) optimiste.

14. Në cilën prej alternativave të mëposhtme metafora është e shprehur me emër? 1 pikë

A) melankoli e trishtueshme;

B) flamujt e melankolisë;

C) për të pjellë diçka të madhe;

D) kudo valojnë flamujt.

15. Në këtë poezi kotësia e jetës shfaqet: 1 pikë

A) në të qeshurën prej marazit;

B) në përpjekjet për të lindur një xhind;

C) në popullin që ndërton diçka të re;

D) në banesat ku ka shenja jete.

16.

a) Cila është atmosfera që krijohet në këtë poezi dhe çfarë e ka shkaktuar atë?  2 pikë

Atmosfera e kësaj poezie sundohet nga trishtimi, melankolia, një gjendje e tejzgjatur që nuk mbaron.

Kjo gjendje është shkaktuar nga mungesa e veprimit, dëshira për të bërë diçka të re, për të ndryshuar, për të reaguar.

b) Çfarë simbolizon flamuri në këtë poezi? Si ndryshon kjo simbolikë nga ajo tradicionale?

Pse Migjeni e ka sjellë nën këtë këndvështrim? 3 pikë

Në këtë poezi flamuri shfaqet si simbol i një jete të trishtueshme njerëzore, pa fitore, pa qëndresë, i një

jete që thjesht vegjeton.

 Në simbolikën tradicionale flamuri është simbol qëndrese, fitoreje, lirie. Por ai nuk shfaqet i tillë në këtë

poezi. Simbolika vjen e përmbysur.

 Migjeni e sjell të përmbysur këtë simbolikë, pasi nuk mund të flitet për fitore në një vend të pushtuar nga kotësia, ku jeta është e trishtueshme, ku idealet kanë humbur.

17. Identifikoni në fragment një rast të përdorimit të ironisë dhe shpjegojeni atë. 2 pikë

Përpjekjet bëhen për të lindur një xhind, por lind një mi.

OSE

Dhe kështu kjo komedi

na plas dellin e gazit,

nsa prej marazit

pëlcasim...

Shpjegimi

Ironia tregon absurditetin e një shoqërie, që nuk ndërton dot asgjë të re dhe, si rrjedhim, nuk meriton njëxhind, por një mi.

Ironia i drejtohet bashkëkombësve dhe vetes. Pasi askush nuk është në gjendje të ndryshojë gjë edhe ai

bashkë me ta.

18. Analizoni pse poeti po përjeton një dramë të madhe. Mendimin tuaj ilustrojeni me vargje ose detaje nga poezia. 2 pikë

Poeti po përjeton një dramë, pasi ai e kupton gjendjen e mjerueshme, është i aftë ta konstatojë atë, por e di shumë mirë se nuk ka forcë të ndryshojë gjë. Ai e ndjen veten të pashpresë, të pafuqi dhe kjo i

shkakton dhe një dramë të fuqishme. Poeti është i ndërgjegjshëm për pafuqinë e vet.

Ilustrimet

 këtu s’ndërtohet asgjë e re

 kudo valojnë flamujt e një melankolije të trishtueshme

 shenjë jetese

19. Zbuloni vargjet ku trishtimi i përgjithshëm merr ngjyrim personal. Si jepet ky kalim nga pikëpamja

gjuhësore? 2 pikë

Dhe kështu kjo komedi

na plas dellin e gazit,

nsa prej marazit

pëlcasim.

 Në këtë rast vargu del në vetën e parë shumës ( Migjeni bëhet njësh me bashkëkombësit, shkrihet me ta).

PJESA III

Markez  Njëqind vjet vetmi (fragment)

Ishte një periudhë fejese disi e mugët, sepse italiani vinte gjithmonë kur binte mugëtira dhe gjithmonë kishte një gardenie në thilenë e xhaketës. Në verandën e tejngopur me aromë manxurane dhe trëndafilash, ai përkthente sonetet e Petrarkës, teksa ajo thurte dantella, derisa mushkonjat i detyronin të kërkonin strehim në dhomën e ndenjies.

Ndjeshmëria e Amarantës, sharmi i saj i përmbajtur e, megjithatë magjepsës, kishin endur përreth të fejuarve një si pëlhurë të padukshme merimange, të cilën ai me shumë mundim detyrohej ta hapërdante, ndaj dhe nuk dilte dot nga shtëpia e saj më parë se ora tetë e mbrëmjes. Me kartolinat që i vinin Pietro Krespit nga Italia ata bënë një album shumë të bukur: ishin pamje çiftesh të dashuruar ndër parqe të vetmuar, të stolisura me vizatime zemrash të shpuara me shigjetë e me fjongo të arta që i mbanin pëllumbat në sqep.

Të gjitha shenjat tregonin se Amaranta po ecte drejt një lumturie pa shqetësime e tallaze. Vetëm se ajo, krejt ndryshe nga Rebeka, nuk po rrëfente kurrfarë padurimi.  Po me atë durim, me të cilin i qëndiste me ngjyra të larmishme sofrabezet, i punonte me grep dantellat dhe sajonte me punim kryqi pallonj dhe  lloj - lloj shpendësh, priste dhe çastin kur Pietro Krespi të mos mundte më ta përballonte dufin e zemrës. Dhe kur çasti erdhi së bashku me shirat e tetorit, Pietro Krespi ia hoqi gjergjefin nga prehri dhe ia mori dorën mes duarve të tij.

- Tani nuk po më pritet dot më!- i tha. – Muajin tjetër do të martohemi!

Amaranta nuk është se u drodh nga ajo prekje e duarve të tij të ftohta. E tërhoqi dorën nga të tijat si ndonjë kafshëz që merr arratinë dhe iu rikthye sërishmi punëdores.

- Lëri marrëzitë, Krespi,- i tha dhe fytyra iu shtrembërua nga një buzagaz i kithët.  - Unë as e vdekur nuk do të martohesha me ty.

Pietro Krespi e humbi toruan. Nisi të qante me ngashërim dhe sa s’i theu gishtërinjtë e dorës nga dëshpërimi.- Mos e humb kot kohën. Në qoftë se vërtetë më do, bën mirë mos të shkelësh më kurrë në këtë shtëpi!  – Kjo ishte e gjitha ç’i tha Amaranta, për të mos iu kthyer më këtij muhabeti.

E la pas dore punën, e ngryste ditën në zyrën e vogël në anën e pasme të dyqanit, duke shkruar letra dashurie, që ia dërgonte Amarantës, duke i futur në zarfa o petale lulesh, o flutura të thara; por ajo ia kthente ato letra pa i hapur fare. Më pas ai mbyllej me orë të tëra dhe i binte kitarës. Një natë prej netësh ia mori dhe këngës. E gjithë Makondoja u zgjua si e magjepsur, a thua të ndodhej në qiellin e shtatë: dëgjonin të përgjëruar tingujt e kitarës, që nuk dukeshin

se ishin të kësaj bote; dëgjonin zërin e prushtë të një mashkulli, që kurrë ndonjëherë s’e kishin dëgjuar më parë. Në të gjitha shtëpitë e fshatit Pietro Krespi pa drita të ndezura, po nuk pa të ndizej ndonjë dritë në dritaret e Amarantës. Më dy nëntor, të Dielën e të Vdekurve, vëllai i tij hapi dyqanin dhe i gjeti të gjithë shandanët ndezur, të gjitha kutitë muzikore të kurdisura, të gjitha orët të ndaluara në një pasmesnate dhe, në mes të atij ndriçimi dhe kumbimi tingujsh të ngatërruar, e pa Pietro Krespin te tryeza e punës me damarë të prerë dhe me të dyja duart të kredhura në një legen të mbushur me alkool.Varrimi qe madhështor. Amaranta nuk doli nga dhoma e gjumit. Në shtrat siç ishte dëgjoi vajin e Ursulës, hapat dhe pëshpërimat e njerëzve që vërshuan shtëpinë, dëgjoi dhe vajin e vajtocave. Pastaj nuk dëgjoi më asgjë, ngaqë pllakosi një heshtje e thellë dhe u ndie kundërmimi i luleve të shkelura. Edhe për mjaft kohë, sapo binte mugëtira, Amarantës i bëhej sikur ndiente livandon e Pietro Krespit, por gjente në vete forcë sa të mos përhumbej në atë kujtim të mynxyrshëm. Ursula asaj i hoqi vizë. Ajo as që i ngriti sytë dhe nuk shprehu kurrfarë keqardhje atë ditë, kur Amaranta hyri në kuzhinë dhe vuri dorën në prushin e vatrës dhe e mbajti sa i dhëmbi aq fort, saqë nuk ndjeu më kurrfarë dhimbje, por vetëm erën e mishit të saj të përzhitur. Ishte një kurë e tmerrshme për t’u shëruar nga brejtjet evpadurueshme të ndërgjegjes. Disa ditë e panë të endej nëpër shtëpi me dorën të futur në një enë me të bardhë veze dhe, kur më në fund iu shëruan plagët e djegies, u duk sikur e bardha e vezës ia kishte mbyllur çibanët e zemrës. E vetmja gjurmë e jashtme, që i kishte lënë pas tragjedia, ishte fasha prej garze të zezë, me të cilën e pati mbështjellë dorën e djegur dhe që do ta mbante deri në vdekje.

20. Cili është nënteksti simbolik i detajit: kundërmimi i luleve të shkelura? 1 pikë

A) Shpërfillja e njerëzve.

B) Shenjtërimi i Krespit pas vdekjes.

C) Shpirti i Krespit që s’gjen qetësi.

D) Kujtimi i dashurisë së vdekur.

21. Prishja e lidhjes midis Amarantës me Pietro Krespin paralajmërohet me fjalët: “Vetëm se nuk po tregonte kurrfarë padurimi”. Shpjegoni pse mungesa e padurimit është shenja e parë e asaj që do të ndodhë më pas.

2 pikë

Mungesa e padurimit është shenjë që lidhja nuk do të jetë e qëndrueshme. Amarantës i mungon dëshira

për ta parë, takuar Krespin. Ajo çdo takim me të e përjeton si diçka të zakonshme, pa emocion, pa

ndjenjë. Ajo është shumë e ftohtë dhe e përmbajtur.

 Marrëdhënia shfaqet e ftohtë. Nuk ka asnjë shkëndijë, as padurim. Mungon intimiteti

22.

a) Ku qëndron ndryshimi më i madh midis Amarantës dhe Pietro Krespit? 1 pikë

Pietro Krespi e përjeton ndjenjën e dashurisë dhe vdes për të. Amaranta nuk provon asnjë ndjenjë, asnjë

emocion. Nuk dashuron dot.

b) A ka diçka të tepruar në mënyrën se si e shpreh Pietro Krespi dashurinë dhe vuajtjen? Argumentoni

mendimin tuaj duke e ilustruar me shembuj nga fragmenti. 3 pikë

Mendoj se po. Çdo gjë vjen shumë rozë. Ai çdo gjë, dhe dashurinë dhe vuajtjen e përjeton në mënyrë

paksa të tepruar, me lule, muzikë, parfume. Nuk ka asgjë burrërore, të fortë, prej mashkulli tek ai,

përkundrazi. Pietro Krespi shfaqet shumë delikat, i brishtë, i ndjeshëm, deri në patetizëm.

 Jo. S’më duket e tepruar. Ai eshte italian, shume natyre poetike. Varet nga kendveshtrimi si i shikon

gjërat.

Ilustrimet:

 pamje çiftesh të dashuruar;

 parqe të vetmuar;

 zemrash të shpuara me shigjetë;

 fjongo të arta që i mbanin pëllumbat në sqep;

 Nisi të qante me ngashërim (vuajtja);

 sa s’i theu gishtërinjtë e dorës nga dëshpërimi;

 duke i futur në zarfa o petale lulesh, o flutura të thara;

 zërin e prushtë të një mashkulli;

23.

a) A mendoni se Amaranta është shkaktare e vetëvrasjes së Pietro Krespit? Mbështeteni mendimin tuaj

edhe me ilustrime nga fragmenti.  2 pikë

Po. Ftohtësia, përçmimi, krenaria e saj e vranë djaloshin e dashuruar. Ajo i dha shpresë për shumë kohë

dhe më pas i tha se nuk do të martohej me të. Pietro ishte shumë i ndjeshëm dhe mesa duket nuk e

përballoi dot humbjen e saj dhe vrau veten nga dëshpërimi..

 Po. Pietro ishte nga natyra shumë më i ndjeshëm seç duhej dhe refuzimi i saj e plagosi keq natyrën e tij

delikate.

Ilustrime

 Të gjithë e dëgjuan kitarën e Krespit, vetëm Amaranta nuk reagoi;

 por ajo ia kthente ato letra pa i hapur fare;

 Ai la pas dore gjithçka;

 Unë as e vdekur nuk do të martohesha me ty;

 brejtjet e padurueshme të ndërgjegjes.

b) Pse Amaranta e djeg dorën pas vdekjes së Krespit? Ç’kuptim simbolik merr fasha e zezë në dorën e saj deri në fund të jetës? 2 pikë

Amaranta e djeg dorën si shenjë keqardhjeje, për të qetësuar ndërgjegjen. Ajo thellë e di që ka shkaktuar

vdekjen e një njeriu.

OSE

Është shkaktare e tragjedisë që ndodhi. Kjo është më e pakta që mund të bënte, të ndiente sadopak

dhimbje, pasi ishte e ftohtë ndaj ndjenjave të tjera.

Simbolika

Shenja e asaj që shkaktoi do t’i mbetet vragë në zemër dhe në ndërgjegje për të gjithë jetën. Është e

vetmja gjë që mund të bënte për Krespin, pas asaj që i shkaktoi.

Simbol i zisë që do të ndiente në shpirt, i ndjesisë së fajit.

c) Shpjegoni forcën shprehëse që merr fjala të mynxyrshëm në fjalinë: “Gjente në vete forcë sa të mos

përhumbej në atë kujtim të mynxyrshëm”. 1 pikë

Autori nuk thotë kujtim tragjik, kujtim i trishtuar, por i mynxyrshëm. Fjala e përzgjedhur mbart një ngarkesëshumë të madhe emocionale. Kujtimi që ajo kërkon ta heqë nga mendja është i kobshëm, pasi i kujton tragjedinë që ka shkaktuar.

24. Lexoni me vëmendje fjalinë: “E gjithë Makondoja u zgjua dhe dëgjonte si e magjepsur zërin e prushtë të mashkullit që s’e kishin dëgjuar kurrë”. Cila karakteristikë e banorëve të këtij vendi shfaqet në këtë

fragment? 1 pikë

Janë të ndjeshëm.

 Ndjeshmëria ndaj së bukurës.

25. Një nga tiparet e rrëfimit të Markesit është parimi i befasisë dhe i përmbysjes së situatës. Gjeni në tekst një moment të tillë dhe shpjegoni pse e përdor shkrimtari këtë mënyrë rrëfimi. 2 pikë

Situata

Kur Amaranta e refuzon papritur kërkesën e Krespit.

Shpjegimi

Deri në këtë moment Markezi e kishte bërë lexuesin të besonte se kjo lidhje do të kurorëzohej me

martesë. Befas situata ndryshon. Është veçori e stilit për të mos i parashikuar ngjarjet, për t’i bërë

befasuese. Kjo mënyrë tërheq më shumë vëmendjen, e bën veprën më interesante, pasi është e vështirë të parashikosh se çfarë mund të ndodhë.